11 września br. w Gminnej Bibliotece Publicznej w Żarnowcu odbyło się Narodowe Czytanie 2023.
Narodowe Czytanie to polska akcja społeczna propagująca znajomość literatury narodowej, w której fragmenty dzieł odczytywane są publicznie. W tym roku czytaną lekturą było ,,Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej. Jest to najbardziej znana powieść Elizy Orzeszkowej. Powstawała w latach 1886–1887, a w formie książki ukazała się w 1888 roku.
Ze względu na barwne opisy, wyrazistych bohaterów i odwołania historyczne dzieło porównywano do Mickiewiczowskiego Pana Tadeusza. Żadna inna książka pisarki nie została tak entuzjastycznie przyjęta przez recenzentów. Chwalono m.in. sprawne połączenie dydaktyzmu z walorami artystycznymi i przemyślaną kompozycję całości. Nad Niemnem cieszyło się popularnością i uznaniem kolejnych pokoleń czytelników. W Drugiej Rzeczypospolitej powieścią zainteresowało się kino. Ekranizację książki ukończono w 1939 roku, ale obraz zaginął w czasie II wojny światowej. Kolejny film nakręcono w połowie lat 80. XX wieku. Nad Niemnem to jeden najważniejszych utworów literatury polskiej podejmujący tematykę Powstania Styczniowego.
W tym roku nasze zaproszenie przyjęli uczniowie klasy 8 ze Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II. Dla uczniów została przygotowana wystawa tematyczna dotycząca życia i twórczości Elizy Orzeszkowej, a także samej powieści ,,Nad Niemnem”. Po obejrzeniu wystawy udaliśmy się do czytelni, gdzie zostały przedstawione ciekawostki na temat autorki. Następnie obejrzeliśmy prezentację multimedialną, która doskonale wprowadziła wszystkich w atmosferę społeczno-obyczajowej powieści pozytywistycznej m.in. piękną przyrodę, wspaniałe krajobrazy oraz przepiękne pejzaże dawnej wsi. Uczniowie wysłuchali również cytatów przedstawianych w powieści. Wybrane osoby czytały fragmenty książki ,,Nad Niemnem”. Na zakończenie spotkania został przeprowadzony konkurs, który dotyczył wiadomości związanych z tematyką tegorocznej akcji Narodowego Czytania. Wszyscy biorący w nim udział świetnie sobie poradzili z przygotowanymi pytaniami. W nagrodę wręczone zostały upominki – zakładki do książek.
Fragment „Nad Niemnem” Tom I.
„Dzień był letni i świąteczny. Wszystko na świecie jaśniało, kwitło, pachniało, śpiewało. Ciepło i radość lały się z błękitnego nieba i złotego słońca; radość i upojenie tryskały znad pól porosłych zielonym zbożem; radość i złota swoboda śpiewały chórem ptaków i owadów nad równiną w gorącym powietrzu, nad niewielkimi wzgórzami, w okrywających je bukietach iglastych i liściastych drzew.
Z jednej strony widnokręgu wznosiły się niewielkie wzgórza z ciemniejącymi na nich borkami i gajami; z drugiej wysoki brzeg Niemna piaszczystą ścianą wyrastający z zieloności ziemi, a koroną ciemnego boru oderżnięty od błękitnego nieba ogromnym półkolem obejmował równinę rozległą i gładką, z której gdzieniegdzie tylko wyrastały dzikie, pękate grusze, stare, krzywe wierzby i samotne, słupiaste topole. Dnia tego w słońcu ta piaszczysta ściana miała pozór półobręczy złotej, przepasanej jak purpurową wstęgą tkwiącą w niej warstwą czerwonego marglu. Na świetnym tym tle w zmieszanych z dala zarysach rozpoznać można było dwór obszerny i w niewielkiej od niego odległości na jednej z nim linii rozciągnięty szereg kilkudziesięciu dworków małych. Był to wraz z brzegiem rzeki zginający się nieco w półkole sznur siedlisk ludzkich, większych i mniejszych, wychylających ciemne swe profile z większych i mniejszych ogrodów. Nad niektórymi dachami, w powietrzu czystym i spokojnym wzbijały się proste i trochę tylko skłębione nici dymów; niektóre okna świeciły od słońca jak wielkie iskry; kilka strzech nowych mieszało złocistość słomy z błękitem nieba i zielonością drzew”.
